Ai cứu khu du lịch Vực Quành?
Cập nhật lúc 07:50, Thứ Hai, 07/05/2012 (GMT+7)
(QBĐT) - Năm 2004, tại Vực Quành (xã Nghĩa Ninh, TP Đồng Hới) xuất hiện khu du lịch văn hoá sinh thái lịch sử Vực Quành, như một bảo tàng chiến tranh ngoài trời. Hàng chục nghìn lượt khách trong và ngoài nước đã tới tham quan, như là về với hoài niệm thiêng liêng của một thời giữ nước.
Nhưng giờ đây bảo tàng ngoài trời có một không hai này đang đứng trước sự tàn lụi theo thời gian và khả năng đầu tư tài chính để bảo tồn của chủ nhân. Đập vào mắt mọi người là khung cảnh đìu hiu, cỏ cây mọc lấn hết đường đi lối lại. Chiếc cầu phao bắc qua con suối, vốn lâu nay vẫn đưa du khách từ cổng vào khu vực trưng bày hiện vật và hệ thống hầm hào, nhà cửa, kho tàng trong bảo tàng... nay không còn nữa. Căn nhà đón tiếp khách ngoài cổng chính cũng không còn những dãy ghế làm bằng gỗ cây như trước, tất cả đã bị mối mọt ăn trụi nhưng không được thay thế...
Ở khu bảo tàng chính, những ngôi nhà lợp tranh đã mục nát, mái thủng lỗ chỗ, trơ cả rui mèn và lộ những khoảng trời lớn. Những đoạn đường hào giao thông do không có người tu bổ nên bây giờ cây cỏ mọc che lấp cả.
Trong những căn nhà tranh làm nửa nổi nửa chìm - mô phỏng các lớp học, nhà giữ trẻ, nhà cứu thương... trong chiến tranh của người dân Quảng Bình - các dụng cụ như nôi trẻ em, bàn ghế học trò, phản gỗ cứu thương... đều đã rách nát, lầm bụi. Những căn nhà kho trưng bày bao gạo, hòm đạn, quân cụ khác (tất cả đều được tạo dựng lại mới, mô phỏng theo kiểu dáng có thật từ những ngày chiến tranh)... cũng đang xập xệ dần...
Mọi người đến tham quan khu du lịch Vực Quành vào dịp kỷ niệm 30-4 và 1-5 năm nay đành tiếc rẻ quay gót. Ông Trần Văn Thế, cựu chiến binh ở TP Đồng Hới cho biết: Năm nào đến dịp kỷ niệm 30-4 tôi cũng rủ thêm vài đồng đội lên Vực Quành, vừa nghỉ ngơi, vừa để trở về với quá khứ... Năm nay lên thấy khung cảnh vắng vẻ quá nên rất buồn. Nếu không còn nó nữa thì tiếc lắm!
“Tôi không còn tiền để duy trì nữa”
Anh Đào Văn Toàn, người trông coi khu du lịch này, cho biết: “Nhà cửa kiểu tranh tre nứa lá như ngày xưa thế này phải được tu bổ hàng năm mới chịu được gió mưa. Nhưng lâu nay không được đầu tư nên xuống cấp là không tránh khỏi”. Còn ông Nguyễn Xuân Liên, chủ nhân của khu du lịch Vực Quành, ngậm ngùi nói: “Tôi không còn tiền để duy trì nó nữa. Nó đã tồn tại chừng ấy năm, bằng với thời gian tôi đã sống và chiến đấu trên mảnh đất Quảng Bình rồi. Tôi đã làm khu du lịch này để tri ân con người và mảnh đất Quảng Bình với tất cả tấm lòng và khả năng tài chính của mình...”.
Năm 2003, ông Nguyễn Xuân Liên cũng một người Hà Nội gốc - đã bán đi căn nhà của mình ở thủ đô Hà Nội để vào với Quảng Bình. Và đến nay ông đã bỏ ra trên 4,6 tỉ đồng làm nên khu du lịch văn hoá sinh thái lịch sử Vực Quành. Đến nay ông cũng đã sưu tầm, mua được hàng trăm hiện vật chiến tranh như vỏ bom đạn, phuy xăng dầu, xác máy bay Mỹ, cây nhiệt đới Mỹ, xác ôtô chở hàng bị cháy và nhiều loại quân cụ của Mỹ, của bộ đội ta và đồ dùng của người dân địa phương... để trưng bày.
Nhưng từ đó đến nay ông chưa hề đòi hỏi cho cá nhân mình một điều lợi gì. Và dù số lượng khách tham quan đông là thế, nhưng từ đó đến nay khu du lịch của ông Liên cũng chưa lấy một đồng tiền vé hay lệ phí nào của khách. Anh Toàn băn khoăn: “Một mình ông Liên bỏ tiền túi ra làm thì không thể chịu nổi. Cần có sự chung tay của xã hội và cả Nhà nước nữa mới duy trì được”.
Cần bàn tay của người làm du lịch?
Thật đáng tiếc nếu trong nay mai trên mảnh đất Đồng Hới, Quảng Bình người ta sẽ không còn thấy ở Vực Quành hiện diện một bảo tàng ngoài trời, một khu tái tạo chiến tranh từng làm bao người ngưỡng mộ. Và tâm huyết của một người như ông Nguyễn Xuân Liên với Quảng Bình, với quá khứ sẽ mất đi. “Tôi vẫn mang nặng tình cảm với khu du lịch này, bởi sự tri ân không bao giờ có giới hạn. Tôi đang vận động những đứa con của tôi giúp tôi thêm tiền để duy trì và bảo tồn khu du lịch cho mai sau, nhưng hiện vì nhiều lý do nên chưa có đứa nào đồng ý. Trước mắt tôi vẫn mong tỉnh có chính sách giúp đỡ, ít nhất cũng miễn thuế đất 10 năm để tôi dành tiền tiếp tục đầu tư tu bổ cho bảo tàng này. Chứ hiện tôi đang nợ tiền thuế thuê đất hơn 380 triệu đồng, khổ lắm... ” - ông Liên thổ lộ.
Ông Nguyễn Văn Kỳ, Phó Giám đốc Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch, nói: “Không phải nơi đâu cũng có được khu du lịch như của ông Liên. Nhưng để duy trì và phát triển lâu dài, kể cả mua thêm hiện vật mới thì phải có nguồn thu, có thể là từ bán vé hoặc từ các sản phẩm du lịch khác nữa ở đó. Như vậy thì ông Liên phải hoàn thiện nó và xin phép UBND tỉnh được bán vé, cũng như phải mở các dịch vụ du lịch khác và có thủ tục gửi UBND tỉnh để được hỗ trợ về chính sách đầu tư... Hoặc ông Liên nên liên doanh liên kết với các doanh nghiệp làm du lịch khác để sinh lợi”.
Đồng ý với cách nhìn của ông Kỳ, ông Trần Tiến Dũng, Phó chủ tịch UBND tỉnh cho biết: “Đây là một mô hình rất tốt, đầy tâm huyết và lâu nay tôi vẫn đánh giá rất cao công trình du lịch này của ông Nguyễn Xuân Liên. Nhưng cách làm thì chưa đúng lắm, vì một mình ông Liên không thể duy trì lâu dài được, vì vậy cần có bàn tay của những người làm du lịch chuyên nghiệp góp vào. Về phía tỉnh, sẽ tạo mọi điều kiện cho ông Liên như chuyển đổi mục đích sử dụng đất và các chính sách ưu đãi trong đầu tư để ông duy trì và phát triển khu du lịch này”.
Ở góc nhìn khách quan, lãnh đạo tỉnh khuyên vậy. Nhưng cùng với thời gian, cùng với sự thừa nhận của hàng chục nghìn du khách trong và ngoài nước, Vực Quành đã không chỉ là “của riêng”, là “việc nhà” của một cá nhân nào. Cùng góp phần làm nên sức hút lịch sử cho một vùng đất giàu có lịch sử như Quảng Bình cần được xem là một việc chung của nhiều người, nhiều ngành. Nếu không kịp thời hoặc không quan tâm sẽ không còn cơ hội nào nữa cho Vực Quành.
Thiên Hà
http://baoquangbinh.vn/phong-su-ky-su/201205/ai-cuu-khu-du-lich-Vuc-Quanh-2099296/
Nhưng giờ đây bảo tàng ngoài trời có một không hai này đang đứng trước sự tàn lụi theo thời gian và khả năng đầu tư tài chính để bảo tồn của chủ nhân. Đập vào mắt mọi người là khung cảnh đìu hiu, cỏ cây mọc lấn hết đường đi lối lại. Chiếc cầu phao bắc qua con suối, vốn lâu nay vẫn đưa du khách từ cổng vào khu vực trưng bày hiện vật và hệ thống hầm hào, nhà cửa, kho tàng trong bảo tàng... nay không còn nữa. Căn nhà đón tiếp khách ngoài cổng chính cũng không còn những dãy ghế làm bằng gỗ cây như trước, tất cả đã bị mối mọt ăn trụi nhưng không được thay thế...
| Những căn nhà trong khu du lịch Vực Quành đã xuống cấp. |
Trong những căn nhà tranh làm nửa nổi nửa chìm - mô phỏng các lớp học, nhà giữ trẻ, nhà cứu thương... trong chiến tranh của người dân Quảng Bình - các dụng cụ như nôi trẻ em, bàn ghế học trò, phản gỗ cứu thương... đều đã rách nát, lầm bụi. Những căn nhà kho trưng bày bao gạo, hòm đạn, quân cụ khác (tất cả đều được tạo dựng lại mới, mô phỏng theo kiểu dáng có thật từ những ngày chiến tranh)... cũng đang xập xệ dần...
Mọi người đến tham quan khu du lịch Vực Quành vào dịp kỷ niệm 30-4 và 1-5 năm nay đành tiếc rẻ quay gót. Ông Trần Văn Thế, cựu chiến binh ở TP Đồng Hới cho biết: Năm nào đến dịp kỷ niệm 30-4 tôi cũng rủ thêm vài đồng đội lên Vực Quành, vừa nghỉ ngơi, vừa để trở về với quá khứ... Năm nay lên thấy khung cảnh vắng vẻ quá nên rất buồn. Nếu không còn nó nữa thì tiếc lắm!
“Tôi không còn tiền để duy trì nữa”
Anh Đào Văn Toàn, người trông coi khu du lịch này, cho biết: “Nhà cửa kiểu tranh tre nứa lá như ngày xưa thế này phải được tu bổ hàng năm mới chịu được gió mưa. Nhưng lâu nay không được đầu tư nên xuống cấp là không tránh khỏi”. Còn ông Nguyễn Xuân Liên, chủ nhân của khu du lịch Vực Quành, ngậm ngùi nói: “Tôi không còn tiền để duy trì nó nữa. Nó đã tồn tại chừng ấy năm, bằng với thời gian tôi đã sống và chiến đấu trên mảnh đất Quảng Bình rồi. Tôi đã làm khu du lịch này để tri ân con người và mảnh đất Quảng Bình với tất cả tấm lòng và khả năng tài chính của mình...”.
Bút tích của du khách nước ngoài tại Khu du lịch Vực Quành
Nhưng từ đó đến nay ông chưa hề đòi hỏi cho cá nhân mình một điều lợi gì. Và dù số lượng khách tham quan đông là thế, nhưng từ đó đến nay khu du lịch của ông Liên cũng chưa lấy một đồng tiền vé hay lệ phí nào của khách. Anh Toàn băn khoăn: “Một mình ông Liên bỏ tiền túi ra làm thì không thể chịu nổi. Cần có sự chung tay của xã hội và cả Nhà nước nữa mới duy trì được”.
Cần bàn tay của người làm du lịch?
Thật đáng tiếc nếu trong nay mai trên mảnh đất Đồng Hới, Quảng Bình người ta sẽ không còn thấy ở Vực Quành hiện diện một bảo tàng ngoài trời, một khu tái tạo chiến tranh từng làm bao người ngưỡng mộ. Và tâm huyết của một người như ông Nguyễn Xuân Liên với Quảng Bình, với quá khứ sẽ mất đi. “Tôi vẫn mang nặng tình cảm với khu du lịch này, bởi sự tri ân không bao giờ có giới hạn. Tôi đang vận động những đứa con của tôi giúp tôi thêm tiền để duy trì và bảo tồn khu du lịch cho mai sau, nhưng hiện vì nhiều lý do nên chưa có đứa nào đồng ý. Trước mắt tôi vẫn mong tỉnh có chính sách giúp đỡ, ít nhất cũng miễn thuế đất 10 năm để tôi dành tiền tiếp tục đầu tư tu bổ cho bảo tàng này. Chứ hiện tôi đang nợ tiền thuế thuê đất hơn 380 triệu đồng, khổ lắm... ” - ông Liên thổ lộ.
Ông Nguyễn Văn Kỳ, Phó Giám đốc Sở Văn hoá - Thể thao và Du lịch, nói: “Không phải nơi đâu cũng có được khu du lịch như của ông Liên. Nhưng để duy trì và phát triển lâu dài, kể cả mua thêm hiện vật mới thì phải có nguồn thu, có thể là từ bán vé hoặc từ các sản phẩm du lịch khác nữa ở đó. Như vậy thì ông Liên phải hoàn thiện nó và xin phép UBND tỉnh được bán vé, cũng như phải mở các dịch vụ du lịch khác và có thủ tục gửi UBND tỉnh để được hỗ trợ về chính sách đầu tư... Hoặc ông Liên nên liên doanh liên kết với các doanh nghiệp làm du lịch khác để sinh lợi”.
| Ông Nguyễn Xuân Liên giới thiệu với khách tham quan về nhà hầm giữ trẻ ở Vực Quành (ảnh chụp năm 2009). |
Ở góc nhìn khách quan, lãnh đạo tỉnh khuyên vậy. Nhưng cùng với thời gian, cùng với sự thừa nhận của hàng chục nghìn du khách trong và ngoài nước, Vực Quành đã không chỉ là “của riêng”, là “việc nhà” của một cá nhân nào. Cùng góp phần làm nên sức hút lịch sử cho một vùng đất giàu có lịch sử như Quảng Bình cần được xem là một việc chung của nhiều người, nhiều ngành. Nếu không kịp thời hoặc không quan tâm sẽ không còn cơ hội nào nữa cho Vực Quành.
| “Bảo tàng này vừa có phần du lịch lịch sử, phần ký ức chiến tranh, nhằm lưu giữ những kinh nghiệm sống và chiến đấu dưới bom đạn của Quảng Bình. Tại đây, trên diện tích 3ha ông Liên đã xây dựng một ngôi làng có những mái nhà tranh trải dài dọc theo những con đường hào thô sơ. Mỗi căn nhà tranh tái hiện một khía cạnh của đời sống làng quê như nhà ở, trường học, nhà giữ trẻ, bệnh viện. Nếu họ không làm gì để ghi lại câu chuyện của họ bằng cách nào đó, những kinh nghiệm chiến tranh của mảnh đất này sẽ biến mất vào những cánh rừng bạt ngàn của Trường Sơn huyền thoại” - trích giới thiệu về điểm du lịch Vực Quành trong cuốn cẩm nang du lịch mang tên Vietnam của tổ chức Lonely plonet, do Nick Ran xuất bản 2009. Nguyên Tổng Bí thư Ban chấp hành T.Ư Đảng CSVN Lê Khả Phiêu: Đến thăm khu di tích tái hiện lại những năm tháng chiến đấu gian khổ khó khăn của quân và dân ta, tuy mới là bước đầu chưa thể hiện hết được, nhưng nó cũng gợi lại cho các thế hệ hiểu được thế nào là chiến tranh và sự gian khổ của quân và dân ta trong đó có nhân dân Quảng Bình. Cần sưu tầm và bổ sung tái hiện nhiều hiện vật hơn nữa để bổ sung vào khu di tích này cho phong phú hơn để giáo dục truyền thống cho các thế hệ. (trích lưu bút tại Khu du lịch Vực Quành ngày 26-9-2007). |
http://baoquangbinh.vn/phong-su-ky-su/201205/ai-cuu-khu-du-lich-Vuc-Quanh-2099296/
Thanh niên trường Đoàn.
Học sinh Mỹ 
Tùy viên Quân sự