Thuốc Lào – sản vật Tiên Lãng quê tôi
Posted 12/22/2011 11:57:40 AM by
Tuy sinh ra ở TP. Hải Phòng, nhưng tuổi thơ tôi luôn chìm ngập trong hương thơm của thuốc Lào quê ngoại. Kỷ niệm chua nhất chính là một lần rình các cậu dì mải làm, tôi và thằng em trai khi đó tầm 7 – 8 tuổi lấm lét hút trộm trong sự ngưỡng mộ cách người lớn nhả khói. Hít một hơi khói thật sâu từ chiếc điếu bát cũ kỹ của ông ngoại rồi mặt tái xanh, thở ko ra hơi, ngã ngồi xuống tấm phản. Sau đó thì chỉ có thể mấy tiếng không ăn được gì, nằm nhổ nước bọt và nôn khan từ trên giường xuống đất. Nhớ đời!
Hút thuốc lào nâng cao sĩ diện.
Thơm mồm bổ phổi,diệt trùng lao.
Nâng điếu lên như Triệu Tử cầm đao.
Nhả khói ra như Khổng Minh gọi gió.
Hút thuốc lào nâng cao hãnh diện
Bật que diêm như chớp lửa đêm đông
Hút 1 hơi như sấm chớp đùng đùng
Nhả khói ra như rồng bay phượng múa
Mắt lờ dờ như nghệ sỹ ngâm thơ.
Cây thuốc Lào là sản vật quý của quê ngoại Tiên Lãng (Hải Phòng). Người nông dân quê tôi một nắng hai sương bên cây lúa, nhưng cũng mất ăn mất ngủ bên cây trồng phụ là thuốc Lào. Từ tháng 11 âm lịch, hạt giống cây thuốc được người trông gieo xuống đất màu.
Ảnh: Cánh đồng thuốc non tháng trước Tết Nguyên đán.
Chăm băm tưới bón đến cuối tháng 4 âm lịch, lá thuốc được thu hái. Những cây thuốc tốt nhất được giữ lại, cho ra hoa và kết hạt. Đến tháng 5 âm lịch, hạt thuốc lại được thu hái và cất trữ đợi tháng chạp sang năm. Vị chi vòng đời cây thuốc là gần 6 tháng.
Ảnh: Thuốc ra hoa vào tháng 3 Âm lịch.
Lá thuốc Lào được thu hái khi nó đạt hương thơm tốt nhất. Những phiến là to như cái mo cau, dày dặn với lớp lông tơ dài dinh dính nhựa và đặc biệt chỉ hít nhẹ vào mũi đã đậm say hương thuốc ngạt ngào.
Lá được hái xuống, đem ủ cho hơi se mặt lá. Sau đó mỗi nhà tùy theo nhân lực và sản lượng thuốc sẽ mời các thợ thuốc có tay nghề trong làng đến cuộn lá thuốc thành những cây thuốc to tương đương một thân chuối tây, dài gần 2 mét. Các cây thuốc lại được ủ trong một môi trường nhiệt độ và yếm khí thích hợp hơn một tuần tùy theo chất lượng thuốc mong muốn. Lúc này, lá thuốc dậy mùi thơm đậm đặc hơn trước.
Ảnh: Thu hái lá thuốc vào cuối tháng Tư Âm lịch.
Một ngày đẹp trời nắng ráo, phải thật đẹp trời, theo lịch đã được thỏa thuận giữa các nhà trong làng có quan hệ thân thiết, các thợ thuốc sợ kéo đến nhà ông ngoại. Lúc này cả một guồng máy bao gồm các công đoạn: thái thuốc, rây thuốc, phơi thuốc và không thể thiếu được một đội ngũ các dì, mợ giết gà, vịt hoặc lợn để làm cơm cho thợ ăn.
Ảnh: Cậu tôi, một thợ thái thuốc điển hình với các công cụ thái thuốc: bàn mài dao, dao, bàn thái thuốc...
Đối với lũ trẻ con chúng tôi, đây là một ngày hội ở nhà ông. Rất đông các cậu họ hàng kéo tới. Nhưng con dao thái thuốc có hình dạng đặc biệt được mài xoèn xoẹt. Tiếng hô khi thợ đặt từng cây thuốc đã được ủ kỹ lên giá thái thuốc. 4 - 5 chiếc giá thuốc cong cong được bày trong sân gạch. Bạt được phủ khắp sân để che nắng cho thợ thái thuốc. Tiếng các mợ, các bà vừa trò chuyện vừa ngồi rây những sợi thuốc xanh mát còn nguyên màu mới cắt được rây thành những lớp mỏng trên những chiếc nong to tròn. Tiếng thợ phơi thuốc ý ới gọi nhau cùng nâng những chiếc nong thuốc to lên những giàn phơi bằng tre trên mái nhà, trên bờ tường.
Thuốc sau khi thái được phơi khắp nơi trong làng. Hai bên đường làng la liệt những chiếc nong, nia thơm nức. Màu sợi thuộc từ xanh chuyển sang vàng nhạt, rồi nâu sậm trải khắp làng.
Giai đoạn phơi thuốc là giai đoạn quan trọng, các cậu các dì luôn thấp thỏm trông nom, không dám đi đâu xa. Hễ trời chỉ hơi sậm sì là phải theo dõi để cất hàng chục nong thuốc để tránh bị mưa. Chỉ cần dính vài hạt mưa là thuốc bị hỏng. Mà hàng chục cái nong to thì không thể một thoáng có thể cất hết kịp tránh mưa, nên đây là thời điểm quan trọng tới chất lượng thuốc.
Thuốc Lào Tiên Lãng,
Chồng hút vợ say,
Thằng con châm điếu lăn quay ra nhà,
Có nhà hàng xóm đi qua,
Hít phải khói thuốc say ba bốn tuần.
Thêm chú gà trống ngoài sân,
Mổ nhầm bã thuốc cánh chân... cứng đờ.
Lại còn chị mái hoa mơ,
Hơi thuốc bay đến bơ phờ cả ... lông.
Khói thuốc cứ toả vòng vòng,
Say hết tất cả nước trong, nước ngoài.
Ngọc Hoàng trông thấy hay hay,
Vén mây nhìn xuống cũng say thuốc Lào.
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét